Natuurstenen tegels op maat zagen of gaten in marmeren wandtegels boren om badkameraccessoires op te hangen; bij het werken met tegels komt veel stof vrij. Dat kun je helaas niet voorkomen. Waar je wel invloed op hebt, is de hoeveelheid stof die je inademt tijdens het boren en zagen. Hoe kun je je gezondheid zo goed mogelijk beschermen? Wij leggen uit hoe je het beste stofvrij kunt werken.
STOFVRIJ OF STOFARM?
We horen je denken: ‘stofvrij werken bestaat niet, hoogstens stofarm’. En natuurlijk heb je daar, letterlijk gezien, ook gelijk in. Boren en zagen in tegels zonder stofvorming is onmogelijk. Maar onderzoeksinstituut TNO verstaat onder stofvrij werken dat de blootstelling aan respirabel kwarts – een stof die vrijkomt bij het bewerken van steenachtige materialen – niet te hoog is. Met andere woorden: niet boven de grenswaarde komt, waarbij het inademen van die stof schadelijke gevolgen heeft voor je gezondheid.
STOFVRIJ ZAGEN
Bij zagen is stofafzuiging het effectiefst. In de praktijk wordt echter vaak de voorkeur gegeven aan nat zagen, dit om het zaagblad te koelen en om een mooiere zaaglijn te krijgen. Maar bij het zagen kan de snelheid van stofdeeltjes zó hoog zijn dat ze niet worden opgesloten door water.
Hiervoor is er recent een, door TNO getest, borstelsysteem voor zaagmachines ontwikkeld waarmee de snelheid van de stofdeeltjes wordt verminderd. Een bijkomend voordeel is dat er veel minder water wordt verspild.
STOFVRIJ BOREN
Stofafzuiging is altijd erg effectief, maar bij het boren is nat werken een even goede oplossing! Er zijn verschillende gereedschappen met een watertoevoer in de markt. Zelfs voor het boren van kleine gaatjes in wandtegels zijn er boorsetjes op de markt met een waterreservoir.
Vergeet vooral niet na het nat boren de afvalresten op te ruimen. Als deze resten opdrogen, kan het namelijk weer rond gaan dwarrelen in de ruimte.
Als je droog boort, houd dan rekening met een goede stofafzuiging en ademhalingsbescherming.
TIP! Probeer bij het boren, als het weer het toelaat, zoveel mogelijk te werken met de deuren en ramen open. En vervang je bezem door een stofzuiger!
STOFAFZUIGING
Afzuiging op een machine of op een gereedschap verlaagt de blootstelling aan (kwarts)stof aanzienlijk. Of afzuiging voldoende is, hangt af van allerlei factoren. Kijk hiervoor op www.stofvrijwerken.tno.nl
Maar het belangrijkste is dat de stofzuiger minimaal een afzuigcapaciteit van 200 kub per uur heeft. Let er daarbij op dat de stofzakken en filters tijdig en correct geleegd worden.
ADEMHALINGSBESCHERMING
Komt er zichtbaar stof vrij, dan is het gebruik van ademhalingsbescherming noodzakelijk. Is er geen afzuiging en wordt er niet nat gewerkt, dan moet een volgelaatsmasker of een overdrukhelm (aangeblazen helm) met P3 filter gebruikt worden.
TIP! Voor je gezondheid is het altijd een goed idee om jezelf – tijdens al het werk waar stof bij vrijkomt – extra te beschermen met een P3 ‘snuitje’.
ZAGEN OF SNIJDEN?
Snijden betekent stofvrij en toch droog werken. Niet alleen behoud je hierdoor een schonere en droge werkplek (én tegels), maar je hoeft ook geen extra maatregelen voor je gezondheid te nemen.
Daarbij is snijden ook nog eens sneller dan zagen:
De tegel neerleggen, snijden en breken. Dit kun je niet sneller voor elkaar krijgen met zagen. Zelfs als je een harde vloertegel tot wel 3 keer moet insnijden voordat je hem kunt breken, is snijden nog altijd sneller dan zagen. En dan hebben we de tijd die je nodig hebt om de zaagmachine uit je auto te halen en hem klaar te zetten nog niet eens meegerekend! Zorg dus altijd dat je een tegelsnijder bij je hebt, zodat je de meeste keramische tegels stofvrij kunt verwerken zonder aanvullende maatregelen.
Het antwoord op de vraag: “Is stofvrij werken mogelijk?”, is dus: ja! Werken onder de grenswaarde van respirabel kwart is absoluut mogelijk. Het vraagt wel wat veranderingen en inspanningen, maar het is alle moeite waard dubbel en dwars waard als je daardoor langer gezonder kunt werken én leven.
Vond je deze informatie nuttig? Klik dan hier om gratis lid te worden van CLUB RUBI zodat jij voortaan als eerste op de hoogte bent van alle informatie om gezonder te werken.
Plaats commentaar